Asynchrone ontwikkeling is een cruciaal, maar vaak onbegrepen aspect van hoogbegaafde kinderen. Vooral bij kinderen die versneld zijn, kan het niet herkennen van asynchrone ontwikkeling leiden tot serieuze uitdagingen.
Om snel te kunnen begrijpen wat asynchrone ontwikkeling is, maakte ik deze praatplaat.
Hoogbegaafde kinderen ontwikkelen zich niet gelijkmatig op cognitief, emotioneel en sociaal vlak. Een kind van zeven jaar dat cognitief op het niveau van een 12-jarige functioneert, zit emotioneel waarschijnlijk wel op het niveau van een zevenjarige. Als dat kind in een klas zit met kinderen van 9 of 10 jaar, is de kans groot dat de emotionele behoeften van het kind over het hoofd worden gezien. Het kind kan aan de buitenkant heel volwassen lijken, maar van binnen nog worstelen met gevoelens en situaties die passen bij jongere kinderen.
Als een school deze asynchrone ontwikkeling niet ziet, kunnen verschillende problemen ontstaan:
Overschatting
Leerkrachten en klasgenoten kunnen aannemen dat het kind ook emotioneel en sociaal even volwassen is als cognitief. Dat leidt tot onrealistische verwachtingen en frustratie bij het kind. Het kind voelt zich niet begrepen en kan faalangst ontwikkelen, een negatief zelfbeeld krijgen of zich gaan terugtrekken. Er kunnen gevoelens van isolatie ontstaan, omdat het kind zich ‘anders’ voelt.
Frustratie en gedragsproblemen
Een kind dat niet begrepen wordt, kan boosheid, frustratie of zelfs regressie (terugval naar jonger gedrag) laten zien. Het kind laat met dit gedrag zien dat het zich niet fijn voelt, maar dit wordt vaak niet als signaal herkend.
Onderpresteren
Als het kind zich voortdurend emotioneel overvraagd voelt, kan het zich afsluiten en minder presteren. Dit wordt soms onterecht gezien als luiheid of een gebrek aan motivatie.
Stress en mentale klachten
Het kind kan zich enorm aanpassen aan wat de omgeving verwacht, maar dat kost energie. Op de lange termijn kan dat leiden tot stress, angstklachten of zelfs depressie.
De praatplaat is bedoeld om ouders, leerkrachten en begeleiders te laten zien wat asynchrone ontwikkeling is. Het is belangrijk dat hier aandacht voor is. Een kind kan veel meer bloeien als er aandacht is voor de hele ontwikkeling, niet alleen voor het cognitieve. Een veilige omgeving waarin het kind zich begrepen en gesteund voelt, is essentieel om zijn of haar potentieel te benutten zonder overbelast te raken.
